Nazım’ı Kıskandıran Efsanevi Kemancı

Rus Keman Efsanesi David Fyodorovich Oistrakh
 

20. yüzyıl dünyasının efsanevi keman virtüözü olarak anılan David Oistrakh’nin serüveni henüz beş yaşında iken devlet memuru olan babasının kendisine aldığı oyuncak keman ile başlar..  

Rus Devrimi zamanında başlayıp, on üç yıl boyunca Pavel Stolyarski’den eğitim alır. Bu sırada Nathan Milstein’e hocalık yapan Keman Ustası 1926 yılında Odessa Konservatuarından mezun olur. Glazunov'un keman konçertosunu başarılı bir şekilde çalan ve hemen ertesi yıl, Leningrad Filarmoni ile Çaykovski'nin Keman Konçertosu’na davet alır.

Aile hayatını Moskova ‘da kuran efsanevi keman sanatçısı, Glazonov'un da desteğiyle Leningrad'dan Sibirya'ya uzanan köy ve şehirlerde çeşitli orkestralar ile konserler verir.

Moskova konservatuarında ders verdiği dönemde içlerinde Türk keman sanatçımız Ayla Erduran’ın da bulunduğu ‘Harika Çocukları’ı yetiştirir. 

Opera Sanatçısı Bir Annenin Oğlu: Harika Çocuk Değil, Efsanevi Bir Müzisyen..
 

Her ne kadar kendisine Rus Keman efsanesi desek de, Onun farkı yalnızca Rus keman repertuarını değil; bir keman için yazılan bütün eserleri yüksek bir teknik; ve enstrumana amaç muamelesi yaparak ona ruh katmış olduğu müzik aletiyle harmanlayan fevkalade mantığında gizliydi. Bunun pek çok kanıtlarından biridir; Mozart konçertoları ..
 

Tıpkı eğitmeni Pyotr Stolyarsky ‘nin de düşündüğü gibi: O, harika bir çocuk olmak yerine; gerçek bir müzisyene dönüşen efsanevi bir kemancıdır artık..

Atatürk ‘ün Daveti..
 

Ve yıl 1935. 2. Wieniawski Keman Yarışması'nda usta kemancı ikinci olur. Aynı sene Mustafa Kemal Atatürk'ün davetine icabet ederek bir grup Sovyet sanatçıyla beraber geldiği Türkiye'de yirmiden fazla konser verir.

Yüzyılın En Olağanüstü Tchaikovsky Keman Konçertosu Yorumcusu
 

Yıllar geçerken Kraliçe Elizabeth Yarışması ile uluslar arası üne kavuşan efsanevi müzisyen, Moskova Konservatuarı'nda kadrolu öğretmen olur. 1951 yılına dek Batı’da çalmayan usta müzisyen Nazi Almanyası'nın Sovyetler Birliği'ni işgale başlaması üzerine cepheye giderek askerler için zor koşullar altında da konserler verir. Hatta 1942 kışında Stalingrad Muharebesi sırasında Stalingard merkezi bombalanmakta iken Konser Salonu'nda Çaykovski'nin Keman Konçertosu'nu sonuna kadar seslendirdiği söylenir.

Batı ülkelerinde verdiği konserleriyle ve de plak kayıtlarıyla ülkesinin “Kültür Elçisi” olarak tanınan sanatçı, 1959 yılında orkestra şefliği kariyerine başlar. Bu kariyeri ona 1960 yılında '"'Lenin Ödülü"'nü de beraberinde getirir.

Devamen 1968 yılında 60. doğum yıldönümü büyük kutlamalarla gerçekleşir. Kendisi gibi kemancı olarak yetişen oğlu Igor'la birlikte pek çok konser verir. Baba-oğul iki kemancının anısına Asteroid 42516 'ya 1993 ‘te "Oistrakh adı verilir.

David Fyodorovich Oistrakh’ın Repertuvarında Bach'tan Mozart'a, Beethoven'den Hindemith'e kadar pek çok farklı dönemlere, farklı okullara ait birçok bestecinin eserleri bulunuyordu.

Oistrakh tüm bu eserleri, yaşamı boyunca döneminin en önemli şefleriyle, ve orkestralarıyla ve piyanistleriyle seslendirdi.

Nazım’ı Kıskandıran Efsanevi Kemancı
 

Sene 1957.

21. Yüzyılın usta kemancısı David Oistrakh Türkiye’ye gelmiş, İstanbul’da konser vermekte. Yurdumuzun usta şairi Nazım Hikmet Rusya’dadır o sıralarda. Yalnız bir parçasını; biricik eşi Münevveri bırakmıştır geride.  Ardından kendisine duyduğu aşk ve özlemle bine yakın mektup yazan kadını: Münevver’i..

David Oistrakh’ın İstanbul’da verdiği konser alanının ön sıralarındaki dinleyiciler arasında büyük şairimiz Nazım Hikmet’in eşi Münevver Hanım da bulunmaktadır. Yeni bir mektup, bir de şiir çıkacaktır efsanevi kemancının bu İstanbul konserinden sonra..

İşte Nazım‘ın eşi Münevver‘in Efsanevi Kemancı’nın konserinden sonra Nazım Hikmet’e bir mektup yazar ve günler sonrasında dahi kemancının konserinin hala tesirinde olduğunu heyecanla anlatır mektubunda.

Ve işte mektubu okuduktan sonra şairimizin David Oistrakh‘a hitaben yazdığı şiiri:

David Oystrah’a Mektubumdur

İstanbul’a gitmişiniz.

Konserinizdeymiş.

Çok bahtsız bir kadını bahtiyar etmişiniz.

Yağmura uzanan iki yeşil yaprak gibi gözleri bakmış parmaklarınıza.

Mektubunda: ‘Unuttum her şeyi’ diyor.

Kahırlarından başka unutacak şeyi yok.

‘Ağladım’ diyor, ‘ferahladım’.

‘Dünya’ diyor, ‘güzel, içim rahat’.

Siz kıskandığım biricik insansınız, üstat.

                                 Nâzım Hikmet

                     1 Temmuz 1957, Balçik