Ud

Ud ya da ut, telli bir çalgıdır. Kelimenin kökeni Arapça’da sarısabır veya öd ağacı anlamlarını taşıyan el-oud kelimesinden gelmektedir. Türkler bu kelimenin başında bulunan el takısını atarak zamanla ud kelimesi haline getirmişlerdir. Ud, saz, bağlama gibi inanılmaz güzel bir sesi olan bir Türk müziği çalgısıdır. Şekil olarak iri karınlı, kısa ve kıvrık saplı, kirişli ve mızrapla çalınan bir çalgıdır. Udun yapısı ve biçimi bölgeye göre değişiklik gösterir. En yaygın olanları Türk ud, Arap ud ve Fars ududur. Türk ud, Arap uduna göre daha küçük ve daha yüksek seslidir. Fars udu ise daha büyük ve daha alçak seslidir. Udun parçaları şunlardır: Tekne, göğüs, sap, burgu, perde, köprücük ve tel. Udun telleri genellikle 11 adettir ve 5 çift ile 1 tek tel şeklinde dizilir. Teller arasındaki ses aralığı ise şöyledir: (Sol, Do, Fa, Si bemol, Re). Ud çalmak için özel teknikler ve ritimler vardır. Udun tarihi ise çok eskilere dayanmaktadır. Udun atası sayılan barbat adlı bir çalgının MÖ 3000 yılında Mezopotamya’da ortaya çıktığı sanılmaktadır. Daha sonra bu çalgı Persler tarafından geliştirilmiş ve Araplara geçmiştir. Araplar da bu çalgıyı İspanya’ya taşımış ve Avrupa’ya yaymışlardır. Ud fiyatları ise modeline, malzemesine, boyutuna ve markasına göre değişiklik gösterir.